Het Multiculturele Drama

25 april 2011

integratie debat AsriIn het kielzog van Franse, Britse en Duitse regeringsleiders, verklaarde ook vice-premier Maxime Verhagen de multiculturele samenleving tot “mislukt”. De gewraakte uitspraak leidde tot een fel debat tussen “voorstanders” en “tegenstanders” van een multiculturele samenleving. Het verzandde al vrij snel tot de traditionele loopgraven: de “voorstanders” meenden dat het juist wel geslaagd was, de tegenstanders schaarden zich achter de vice-premier.

Wat opvalt is dat het vrijwel uitsluitend autochtonen zijn die dit debat voeren; of allochtonen, die al zolang meedraaien in de witte elite dat ze geen enkele binding meer hebben met de zwijgende allochtone massa van de Straat. Dit gebrek aan diversiteit in de discussie laat zich onvermijdelijk doorklinken in de definities van het begrip “multiculturele samenleving” die men hanteert. Te vaak wordt het bestaan van de multiculturele samenleving “bewezen” met het argument dat er vele verschillende etnische groepen in Nederland wonen, en dat zij daarom wel moet bestaan. Maar met dat argument zou je ook de Zuid-Afrikaanse samenleving ten tijde van de Apartheid multicultureel kunnen noemen, of de koloniale samenleving van Nederlands-Indië, of de Amerikaanse tijdens de slavernij; ga zo maar door.

Voor veel mensen gaat de multiculturele samenleving niet verder dan autochtonen die af en toe couscous eten, hun boodschappen bij de Islamitische slager doen en wel eens naar Spangas kijken. Maar de kolonisten van Nederlands-Indië aten vast ook wel eens saté. We moeten verder durven kijken dan de gebruikelijke, beperkte definities van het begrip “multiculturele samenleving”, om onze weg naar een werkelijk multiculturele samenleving te bewandelen, zodat de etnische groepen die Nederland bevolken in vrede en harmonie met elkaar kunnen leven.

Drie pijlers

Een werkelijk multiculturele samenleving berust op drie pijlers: verweving, machtsbalans en acceptatie. De eerste pijler, meest wezenlijke karakter van een multiculturele samenleving, is dat de culturen van alle etnische groepen verweven worden in alle dimensies van het publieke en private domein; van het individu tot aan het instituut.

De tweede pijler is een evenredige distributie van macht tussen etnische groepen. Dit voorkomt dat de ene etnische groep haar cultuur opdringt aan anderen. In de Verenigde Staten zijn er bijvoorbeeld comités van Afro-Amerikanen, die de bevoegdheid hebben om een veto uit te spreken tegen wetten die hun gemeenschap onevenredig benadelen.

De derde pijler is de wederzijdse acceptatie van alle culturen van alle etnische groepen, zowel door burger als door overheid. Dit betekent niet dat ze elkaars cultuur moeten overnemen of proberen te veranderen; maar juist elkaar met rust laten en gewoon leven en laten leven. De overheid moet alle culturen op dezelfde wijze faciliteren.

Drama

Het vergt weinig inspanning om te zien dat de Nederlandse samenleving het dramatisch doet op al deze punten. De multiculturele samenleving is niet mislukt: er zijn überhaupt nooit pogingen om een werkelijk multiculturele samenleving te bereiken. Een wellicht demonstratieve uitspraak voor deze koude realiteit, is de opstelling van Minister van Onderwijs en Wetenschappen, J.A. van Kemmenade (Partij van de Arbeid), in 1982: assimilatie moet een richtsnoer zijn in het beleid voor immigranten.

De balans na dertig jaar is dat de overheid structureel alle pogingen tot het vormen van een multiculturele samenleving tracht te blokkeren; of te frustreren totdat de initiatiefnemers het zelf wel opgeven.

Waar moslims of allochtonen trachten hun eigen instituties en voorzieningen op te bouwen, daar staan autochtone politici en hun allochtone discipelen vooraan om hier een stokje voor te steken. Bij voorbaat wordt het initiatief getorpedeerd met argumenten als dat het “slecht voor de integratie is”, tot “segregatie” leidt, of “anti-emancipatoir” is; of een barrage van veroordelende Kamervragen (deze tactiek is vooral geliefd bij de PVV). Als dat niet lukt van vervallen ze tot juridische dreigementen, intimidatie en lastercampagnes, zoals de Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher (Partij van de Arbeid) deed toen 90 ouders van het Islamitisch College Amsterdam besloten om thuisonderwijs te gaan geven aan hun kinderen (zie Parool, 11 februari 2011).

Van een evenredige distributie van macht is eveneens geen sprake. Allochtone etnische groepen hebben vrijwel geen enkele invloed op de besluitvorming – niet eens op het beleid dat specifiek voor hen wordt gemaakt. De overheid tracht wel de schijn daarvan te wekken met “gesprekspartners” die zogenaamd de belangen van hun achterban vertegenwoordigen, zoals het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) of het Landelijk Overleg Minderheden (LOM). Bijna niemand kent deze organisaties echter, en hebben dus ook geen enkele legitimiteit als “vertegenwoordiger”, laat staan dat ze representatief zijn. En degenen die deze gesprekspartners wel kennen, zijn er doorgaans niet erg positief over. Hoewel er niet te ontkennen valt dat er een beperkt aantal allochtonen deelneemt aan de landelijke en lokale politiek, kampen zij meestal met dezelfde problemen: geen representativiteit, geen legitimiteit.

En ook op het gebied van acceptatie scoort de Nederlandse samenleving enkel strafpunten. De manier waarop de hoofddoek, ritueel slachten en besnijdenis ter discussie staan, behoeft geen argumentatie waarom dit haaks staat op “het accepteren van verschillen”. Maar ook als we verder kijken zien we dat acceptatie van verschillen vrijwel non-existent is. Minder zichtbare zaken – zoals de man-vrouw verhouding, het huwelijk, respect voor ouders – liggen continue onder vuur onder het mom van “vrouwenemancipatie” of “universele rechten” (lees: de westerse cultuur die tot universeel wordt bestempeld). Van de autochtone consensus afwijkende opvattingen over ‘de rol van de vrouw’ of homoseksualiteit worden zelden getolereerd.

Dat ter zijde, het is de overheid zelf die de kroon spant in het niet-accepteren van de culturen van allochtone etnische groepen. Tot op de dag van vandaag weigert de overheid bijvoorbeeld om deze groepen te erkennen onder Europese verdragen die de rechten van etnische minderheden beschermen – omdat die allochtonen teveel rechten zouden geven. Het is voor autochtonen een vanzelfsprekendheid en gewoonterecht om hun cultuur onbelemmerd te kunnen beleven, voor de meeste allochtonen is dat een schaarse luxe.

Om maar niet te spreken van de racistische agressie die allochtonen dagelijks op straat ervaren.

Enige bestemming

Nederland heeft geen enkel recht om zich een “tolerante en multiculturele” samenleving te noemen. De realiteit van de dag is dat allochtonen in een witte maatschappij leven, die verre van multicultureel is. Elke poging om de samenleving te “verkleuren” stuit op hevige weerstand van zowel politiek links als politiek rechts; waar de eerste meestal denkt beter dan allochtonen te weten wat goed is voor allochtonen, en de laatste het gewoon niet tolereert dat zij zichzelf als volwaardig en betrokken burgers manifesteren. Het tot op het bot verdeelde politieke landschap blijkt razendsnel de rijen te kunnen sluiten zodra allochtonen met eisen op tafel komen.

In een land waar zoveel verschillende bevolkingsgroepen met elkaar trachten samen te leven, is een multiculturele samenleving (zoals gedefinieerd in dit artikel), echter de enige rechtvaardige bestemming. Wie het tegendeel beweert is een racist, die niet begrijpt dat allochtonen de rechtmatige mede-eigenaars van Nederland zijn. Een monoculturele samenleving met een multi-etnische bevolking is een racistische en koloniale samenleving, waarin één bepaalde groep het alleenrecht claimt op alle facetten daarvan. Allochtonen, en degenen die hen als volwaardige en rechtmatige mede-eigenaars van Nederland beschouwen, zullen dit nooit accepteren, en daarom zal er hard aan de weg naar een werkelijk multiculturele samenleving getimmerd moeten worden. Alleen dan zal er sociale cohesie en harmonie kunnen ontstaan: elke andere weg zal slechts leiden tot spanningen en wantrouwen (tot op een punt dat het de territoriale integriteit van Nederland zou kunnen bedreigen), en dat lijkt niet op samenleving waarin wij willen leven.

Geplaatst door in de categorie Actualiteiten & NU

Reageer