Hangjongeren zijn hard aan het werk!

3 oktober 2011

Afbeelding 1Sinds mensenheugenis hebben wij in Nederland een democratisch gekozen regering, met als doel het leven van heel het volk zo aangenaam mogelijk te maken. Althans, de hoge piefen in Den Haag pogen een einde te maken aan alle ongemak.  Ongetwijfeld is dit een zware baan, maar af en toe lijkt het of men op het Binnenhof toch een beetje de concentratie is kwijtgeraakt. Naast het brainstormen over de ziektekostenwet en de huisvesting onder studenten voelt de regering eens in de zoveel tijd de neiging van een mug een olifant te maken. Neem het probleem, geef het een pakkende titel en gooi het in de campagne als uitsmijter. En voilà, daar waren de hangjongeren.

Hangjongeren, waar kwamen díé plots vandaan? Eigenlijk zijn ze er al veel langer dan je denkt. Ik weet niet sinds wanneer men die term is gaan gebruiken. Wel weet ik dat elke generatie zijn eigen hangjongeren kent, ze zijn er al eeuwen! Tegenwoordig zijn het jongvolwassenen met een scooter in de hand, vroeger hadden ze een wat jonger en onschuldiger imago. De leeftijd is dus aardig verschoven, maar dat neemt niet weg dat de jeugd, vooral als ze ouder is, niet vrij is zelf te bepalen wat er in de vrije tijd wordt gedaan. Misschien was de jeugd vroeger de jeugd, en is die jeugd nu onderverdeeld in jongeren die hangen en jongeren die dat niet doen. Hoe dan ook, hangjongeren zijn geen recent fenomeen. De hangjeugd is recentelijk alleen meer en negatief in de media door enige geluidsoverlast en een bepaalde dreiging die van sommige van hen uitgaat.

Elke kleine ongeregeldheid in deze maatschappij is schijnbaar aanleiding om de aandacht af te leiden van het grote podium. Ergens in de afgelopen jaren zag de regering dat men hier en daar overlast had van verveelde jongeren die de straat opging en het wist er geen raad mee. De hangjongeren hingen lekker actief verder (wat hadden ze anders moeten doen?) en dus introduceerde de regering ‘de hangjeugd’ als een probleem dat kon worden opgelost. Zo krijgt het weer een kans haar imago op te krikken en te zeggen: Kijk! Ziet u nou, dit is wat wij wilden voorkomen. Er zijn echter wel meer en ernstiger problemen in Nederland dan deze hangjeugd. In plaats daarvan legt het de nadruk op de zogenaamde problematiek die de hangjeugd wordt genoemd. Hangjongeren zijn een probleem. Punt!

Volgens mij heeft het hypocriete gedeelte van Nederland zich vastgeklampt aan dit begrip, dat zo vol hoop het leven in werd geroepen, zodat men het beestje een naam kan geven. Een hoop (overbodige) angst zou voorkomen kunnen worden als ieder voor zichzelf eerst nagaat of er in eigen buurt echt zo’n grote groep hangjongeren is die overlast veroorzaakt. Slechts een klein deel van het volk heeft werkelijk last van hangjongeren (gehad). Door de negatieve media-aandacht zijn veel mensen bang dat het probleem hun omgeving binnendringt. ‘Hangjongeren’ is een algemene term die wordt gebruikt als er weer eens iemand door een jonge gozer is bedreigd op een buurtpleintje. Geen wonder dat deze mensen een negatieve associatie met alle hangende jongeren hebben. Maar wat zonde dat men daardoor blindelings de opgeblazen woorden van de regering aanneemt! De regering is niet alziend en al helemaal niet almachtig. Was het maar zo.

Als gevolg van dit misverstand ontstaat een vicieuze cirkel. Hangjongeren worden door de negatieve associatie gewoon aan de kant geschoven als een probleem, of ze nu overlast veroorzaken of niet. Ik wil iedereen erop wijzen dat we hier – hoezeer we het ook willen ontlopen – toch te maken hebben met mensen. De term ‘hangjongeren’ is niet minder dan een vorm van stigmatiseren. Het is er net als de term ‘scooter-marokkaantjes’ een die weinig begrip toont naar desbetreffende personen. Alle adolescenten die in groepjes op de meest shabby plekjes van de stad ‘hangen’ worden hierdoor in een hokje gepropt. En dat is precies waar het groter gevaar schuilt: het verhaal achter de hangjongeren verdwijnt onherroepelijk naar de achtergrond. Ik vraag me af hoeveel mensen er zijn die stilstaan bij de hangjongeren zelf.

Belangrijk is niet te vergeten dat er ook hangjongeren zijn die geen overlast veroorzaken. Wie zegt dat de hángjongeren een probleem vormen? Er wordt dan wel met enige regelmaat overlast veroorzaakt door jongeren, die overal en nergens vandaan lijken te komen, maar om nu te concluderen dat alle jeugd die op straat hangt tot deze groep behoort, dat gaat eigenlijk te ver. Je creëert niet alleen afstand tussen regering en hangjongeren, ook distantieer je je als regering van die jeugd die zich wel behoorlijk gedraagt op straat. Konden mensen, en dan met name de regeringsleiders maar wat minder zwart-wit denken. Want geloof mij, het is mogelijk op straat te hangen zonder anderen in jouw omgeving (opzettelijk) een onbehaaglijk gevoel te bezorgen. De jongeren die op straat overlast veroorzaken verpesten het eigenlijk voor de rest.

Door hangjeugd als een probleem te zien, kan alleen het probleem van de overlast worden aangepakt (en zelfs dat blijkt een drempel). Deze symptoombestrijding zet totaal geen zoden aan de dijk: de echte problemen die er spelen, namelijk in het leven van de hangjeugd zelf, worden ontweken. De hangjeugd die vaak in overtreding is, wordt aangepakt, maar er komen ook steeds weer nieuwe jonge overtreders bij. Voor jongeren die relatief snel met school klaar zijn, waarvan sommigen met een mentale achterstand, is het uiterst ingewikkeld zelfstandig een toekomst op te bouwen. Na het voortgezet onderwijs moeten ze uit een beperkt aanbod van banen kiezen. De regering zou meer aandacht moeten besteden aan deze jeugd. Zonder een baan met redelijk salaris blijven ze in het ouderlijk huis wonen en wordt de toekomstvisie er niet beter op. Het heeft dan in hun ogen weinig zin te proberen er iets beters van te maken.

Asri jongeren Diederik Samsom straatcoach

Het fijne aan hangen is dat je niet echt ergens bent. Je bent niet thuis. Je hoeft je nergens zorgen om te maken als je met vrienden bent. Juist door de onbekende plek die op het eerste gezicht totaal geen betekenis voor de hangjeugd heeft, is het gemakkelijker het gevoel te hebben dat je wel ergens hoort, of eigenlijk, dat je bij bepaalde mensen hoort. Het gaat in het leven niet om de omgeving waar je opgroeit, het huis waarin je woont of de dingen die je hebt, maar om de mensen waarmee je bent. Ik mag dan zelf tussen hangjongere en uitgaanstype schipperen, dat eerste klinkt toch wat duister. Het is nogal misplaatst. Hangjongeren doen niks, ze zijn gewoon even weg uit de omgeving die ze gewend zijn. Een onbekende uithoek past soms beter bij een warrig hoofd.

Geplaatst door in de categorie Actualiteiten & NU

Reageer